Last updated
Was this helpful?
Trí tuệ nhân tạo và Hòa bình – Vấn đề mới đặt ra cho các tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế
Đi theo bước chân của Thánh Anphongsô, các thành viên Dòng Chúa Cứu Thế luôn luôn lắng nghe tiếng kêu của người nghèo và sẵn sàng đáp lại. Năm nay, chủ đề của Ngày Thế Giới Hòa bình, "Trí tuệ nhân tạo (AI) và Hòa bình", gợi ý một chiều kích mới về cách mà chúng ta, với tư cách là các tu sĩ Dòng Chúa Cứu thế, có thể cần phải nắm bắt để đáp ứng nhu cầu của người nghèo.
Như Đức Thánh Cha Phanxicô gợi ý trong tuyên bố đánh dấu Ngày Thế giới Hòa bình, Trí tuệ nhân tạo mang đến những cơ hội để cải thiện cuộc sống của con người, đặc biệt là người nghèo, nhưng cũng có thể trở thành một công cụ gây nên sự bất công và tạo ra nghèo đói. Điều quan trọng, Đức Thánh Cha khuyến nghị sự cần thiết phải đối thoại và đặc biệt chú ý đến những mối quan tâm đạo đức mà AI đặt ra liên quan đến nền hòa bình.
Các tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế thường xuyên là những người đầu tiên giúp đỡ người nghèo ở nhiều nơi trên thế giới. Họ hợp tác với những nhóm dân cư hay bị bỏ qua trong các cuộc thảo luận về trí tuệ nhân tạo. Trong khi đó, sự phát triển của AI có thể có ảnh hưởng sâu rộng đến người nghèo mà các tu sĩ giúp đỡ. Chính vì vậy, AI là một vấn đề đặc biệt quan trọng với các tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế. Họ cần quan tâm và tham gia vào các cuộc đối thoại xung quanh sự phát triển của AI, để đảm bảo rằng AI mang lại lợi ích chân chính cho người nghèo mà không gây hại.
Ở nhiều nơi trên thế giới, các tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế dấn thân làm việc với người nghèo trong nhiều khía cạnh và trong cuộc đấu tranh của họ chống lại những nguyên nhân khác nhau của sự đau khổ cho những người nghèo.
Chúng ta làm việc với người nghèo để cải thiện điều kiện nhà ở của họ, trong cuộc chiến chống phân biệt chủng tộc và sắc tộc, chúng ta làm việc để cải thiện khả năng tiếp cận y tế của họ, chúng ta làm việc để cứu trợ khỏi thiên tai và công nghiệp, chúng ta làm việc với những người bị xã hội bỏ rơi, chúng tôi đối đầu với các thế lực để lên tiếng cho người nghèo. Sứ mệnh của chúng ta là rao giảng Tin Mừng bằng lời nói và hành động. Sự ra đời của AI có khả năng là một con đường bổ sung mà các tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế phải đối mặt khi làm việc với người nghèo trong các sứ mệnh hiện tại của họ. Tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế phải tìm hiểu xem trí tuệ nhân tạo có thể có ý nghĩa gì đối với người nghèo và thậm chí làm thế nào nó có thể được sử dụng trong các kế hoạch liên quan tới Công lý, Hòa bình và Sự Toàn vẹn của Công trình tạo dựng. Công nghệ này cũng nên thách thức chúng ta với tư cách là hậu duệ của Anphongsô, bổn mạng của các nhà luân lý. Vì vậy, tiếng nói mà Dòng Chúa Cứu Thế phải thêm vào cuộc đối thoại đang nổi lên về đạo đức liên quan tới AI là gì?
Trong thông điệp Ngày Thế giới Hòa bình, Đức Thánh Cha chú ý đến những vấn đề đạo đức mà trí tuệ nhân tạo có thể đặt ra. Hai lĩnh vực quan tâm được Thánh Bộ Thúc đẩy sự Phát triển Con người Toàn diện nhấn mạnh vào hồi tháng Tám là sự cần thiết phải có "cuộc đối thoại cởi mở" liên quan đến các công nghệ mới, và sự cần thiết phải có những công nghệ mới này để "phục vụ nhân loại".
Nói cách khác, một cuộc thảo luận toàn diện về ý nghĩa đạo đức của AI và ứng dụng AI sẽ trông như thế nào bao gồm việc xem xét cách các công nghệ mới này có thể bị lạm dụng để tạo ra các trường hợp phân biệt đối xử và bạo lực, và điều tương tự không bắt nguồn từ sự phát triển của các công nghệ này.
Từ sứ điệp của ngài, chúng ta có thể hiểu được rằng những công nghệ này có ý nghĩa đối với hình ảnh của Thiên Chúa, một điểm tập trung không thể thiếu đối với thừa sai Dòng Chúa Cứu thế, khi họ cố gắng khôi phục tính toàn vẹn của con người một cách bí tích và trong các sáng kiến Công lý, Hòa bình và Toàn vẹn Sáng tạo khác. Làm thế nào để chúng ta bảo vệ Hình ảnh Thiên Chúa khỏi một công nghệ có khả năng tái tạo những phẩm chất của con người mà không có sự hiểu biết hoặc đồng ý của những người liên quan? Việc tái tạo phẩm chất con người có ý nghĩa gì đối với con người, đối với quyền con người và đối với việc tiếp cận các dịch vụ và lao động cơ bản? Đây là những cân nhắc đạo đức tiềm năng và rất thực tế có thể ảnh hưởng đến nhiệm vụ phục vụ người nghèo của Dòng Chúa Cứu Thế. Bất kể kết quả của các cuộc trò chuyện liên quan đến AI là gì, công nghệ này mang lại những con đường mới cho công việc mục vụ của Dòng Chúa Cưú Thế liên quan tới Công lý Hòa bình và Tính toàn vẹn của các sáng kiến sáng tạo.
Tuy nhiên, nắm bắt AI có thể mang lại nhiều thành quả trong việc theo đuổi Công lý, Hòa bình và Toàn vẹn của Công trình tạo dựng. Tiềm năng tổng hợp thông tin và phân tích chúng có thể cung cấp một nguồn lực quan trọng cho các sáng kiến trong các lĩnh vực như di cư, xóa đói giảm nghèo, biến đổi khí hậu, phân biệt chủng tộc và sắc tộc, bảo vệ môi trường và nhận thức sinh thái, v.v. Tiềm năng của AI để giúp tìm ra giải pháp cho các vấn đề cấp bách nhất ảnh hưởng đến việc tạo dựng nên được chấp nhận với một cách tiếp cận đạo đức, trong đó, thay vì gây hại nhiều hơn cho ngôi nhà chung của chúng ta, các sáng kiến mới cho phép ngôi nhà chung của chúng ta phát triển có thể được khuyến khích. Người ta tiên đoán hiệu quả trong việc sử dụng các nguồn lực, tiếp cận giáo dục, cải thiện truyền thông tạo điều kiện cho công lý và hòa bình giữa các dân tộc, và những đổi mới trong thực phẩm, y tế, công lý công nghệ là thành quả tiềm năng của AI. Tập trung vào tính toàn vẹn của sáng tạo như một khái niệm bao gồm công lý và hòa bình và imago Dei khuyến nghị rằng các vấn đề đạo đức liên quan đến AI như một công nghệ tái tạo và tổng hợp trí thông minh là mối quan tâm sống còn vì tính toàn vẹn của con người là rất quan trọng đối với tính toàn vẹn của công trình tạo dựng của Thiên Chúa.
Giống như thông điệp của Đức Thánh Cha gợi ý, là những thành viên Dòng Chúa Cứu Thế, chúng ta phải ý thức được sự non trẻ của công nghệ trong sự phát triển của nó, nhưng ngay lập tức phải nhận thức được những thách thức đạo đức mà chúng ta sẽ gặp phải, đồng thời chắc chắn tận dụng những cơ hội mà AI mang lại trong hoạt động truyền giáo của chúng ta là rao giảng Tin Mừng cho người nghèo và tất cả những gì bao gồm. Là một Dòng tu của những người con người dấn thân cho người nghèo và là Dòng có truyền thống thế mạnh về luân lý sự đóng góp của chúng tôi cho cuộc đối thoại này là rất cần thiết.
Bro Augustus John Riviere, CSsR
Duc Trung Vu, CSsR dịch
