Phần 7-Mất Biên Hòa
Last updated
Was this helpful?
Last updated
Was this helpful?
NHÀ NGUYỄN ĐÃ MẤT NAM KỲ LỤC TỈNH NHƯ THẾ NÀO? - Kỳ 7
VII. MẤT BIÊN HÒA
Định Tường mất rồi, Tự Đức và quần thần mới vỡ lẽ người Pháp đến Việt Nam không phải chỉ để thông thương, mà họ nhắm thôn tính đất đai. Bấy giờ ở Nam kỳ, Thống soái quân vụ Nguyễn Bá Nghi cho rằng đánh hay giữ đều không được, nên đã chủ động qua lại với tướng Pháp để xin hòa, đồng thời báo cáo về triều. Trương Đăng Quế tâu rằng thế sự này là Pháp muốn chiếm nốt cả Biên Hòa, xin dụ cho Bá Nghi xin ý kiến người Pháp “Về thuế khóa, trừ thuế đinh điền ra không kể, phàm thuế lệ thuyền buôn, đều chia đôi. Tính từng năm thu lấy để đền vào phí tổn. Định Tường, Biên Hòa mỗi tỉnh cho lập một phố để buôn bán.” Tuy nhiên, cả Nguyễn Bá Nghi lẫn triều đình nhà Nguyễn đều nhầm to ở điểm cho rằng người Pháp cũng muốn hòa, thậm chí ngây thơ cho rằng hòa đàm mà người Pháp chỉ chiếm Gia Định và Định Tường thì Đại Nam cũng chỉ mất 2 tỉnh thôi, giữ được 4 tỉnh còn lại.
Tháng Sáu năm 1861, Nghi trình lên 14 khoản trong yêu cầu giảng hòa của người Pháp, nhưng rốt lại nghị hòa không thành. Nguyễn Bá Nghi tâu xin cử đại thần tới làm Tổng thống quân vụ, Tự Đức không đồng ý. Bá Nghi lại xin cầu viện nước ngoài vì Biên Hòa đơn độc yếu ớt, không thể giữ được. Tự Đức ban dụ quở trách vì hèn nhát, bắt phải cùng các tướng bàn tính mưu kế giữ 4 tỉnh và thu hồi 2 tỉnh.
Cuối năm 1861, người Pháp gửi tối hậu thư cho Nguyễn Bá Nghi, yêu cầu chấp nhận các điều khoản, nếu không họ sẽ tấn công Biên Hòa. Dĩ nhiên Nguyễn Bá Nghi không đủ quyền quyết định.
Tháng 11, quân Pháp cử vài đạo quân nhỏ đánh Suối Lũ, An Thịnh và Bình Chuẩn ở Biên Hòa, quân Nam đều đánh bật được. Nguyễn Bá Nghi đóng ở Tân Lại làm thế ỷ giốc với tỉnh thành Biên Hòa. Lại tập trung binh lực giữ Thạch Hãn ven sông Long Đại. Nhưng ngay sau đó, Pháp tập trung binh lực chặn tuyến đường thủy đi Gia Định, Định Tường, lại liên tục bắn phá Thạch Hãn. Quân Nam không giữ được, phải lui về phủ Phước Tuy. Pháp nhân nước triều dâng cao, dùng tàu chiến tiến gần bắn phá tỉnh thành, tướng giữ thành là bọn Tuần phủ Nguyễn Đức Hoan phải bỏ thành lui về đóng đồn ở Hồ Nhị. Quân Pháp chiếm tỉnh thành Biên Hòa, tiến đánh tiếp Phước Tuy, bọn Nguyễn Bá Nghi đều phải bỏ đồn lánh vào rừng cả.
Chưa bao giờ quân Nam thất bại nhanh đến vậy, chỉ trong một ngày, quân Pháp đã chiếm trọn Biên Hòa. Đáng cười là trước đó mấy ngày, triều đình Tự Đức còn ra lệnh bắt Nguyễn Tri Phương đang dưỡng thương ở Bình Thuận, thì ngay khi mất Biên Hòa, lại có lệnh khởi phục cho ông, sung làm Đổng nhung quân thứ Biên Hòa.
Nguyễn Tri Phương chưa tới nơi thì Tuần phủ Nguyễn Đức Hoan báo về quân Biên Hòa lui về sát Bình Thuận rồi tan chạy cả rồi. Triều đình đành lệnh cho Nguyễn Tri Phương, Nguyễn Bá Nghi đóng tại Bình Thuận.
Lúc này, sáu tỉnh Nam kỳ đã mất một nửa, Gia Định, Định Tường, Biên Hòa như vết dao cắt ngang Đại Nam đế quốc khiến ba tỉnh Vĩnh Long, An Giang, Hà Tiên bị ngăn cách trên cả hai tuyến thủy bộ.
Bấy giờ, phong trào khởi nghĩa ở Gia Định đang dâng cao, điển hình như lực lượng của Trương Định, Nguyễn Trung Trực... nhưng nó lại đi ngược với tiến trình nghị hòa với người Pháp. Triều đình Tự Đức bắt buộc phải có sự lựa chọn ủng hộ nghĩa quân hay cố làm hài lòng người Pháp để có hòa đàm.
Hình như họ lại chọn sai lần nữa.
Nguồn bài viết từ anh Tô Như : https://www.facebook.com/photo?fbid=1288762608496406&set=a.107602066612472
