Về việc đặt tên theo bộ của dòng họ Nguyễn Phước

Về việc đặt tên theo bộ của dòng họ Nguyễn Phước Mình đọc vài bài viết, như bài của ông Vĩnh Ba, nêu lên việc thắc mắc tại sao có việc dòng họ trước đây lấy bộ Thủy 氺, bộ Nhật 日 để đặt tên, nhưng lại có những tên trong dòng họ lại không hề có bộ Thủy, bộ Nhật ?

Việc đặt tên theo bộ này, không biết trong gia phả dòng họ Nguyễn Phước viết ra sao, chứ còn trong bộ Đại Nam Thực Lục, đức Thánh Tổ Nhân Hoàng Đế (Minh Mạng) đã nói rất rõ. Theo Đại Nam Thực Lục tập 2 (tức Chính biên Đệ nhị Kỷ Quyển XX Minh Mạng năm thứ 4 Quý Mùi 1823), khi đặt ra Đế Hệ Thi / Phiên Hệ Thi, ngài Thánh Tổ Nhân Hoàng Đế đã viết lời như sau trong bài tựa cho 2 bài thơ này: "Đến như tên huý các thánh thì phần nhiều theo bộ Thuỷ 氺; sau đến Thế tông Hiếu võ hoàng đế ta thì tên ngự và tên tôn thất cũng có khi dùng bộ Nhật 日. Truyền đến Hoàng khảo ta thì chuyên dùng bộ Nhật. Từ trăm năm gần đây, tôn thất sinh thêm nhiều, đặt tên phần nhiều trùng điệp, Hoàng khảo ở ngôi, ý muốn đổi lại chữ đặt tên để truyền cho con cháu dùng mãi lâu dài về sau, tiếc rằng việc chưa làm được. Trẫm nghĩ nối theo ý tốt tiền nhân để thành được chí của tiên thế, tự soạn ra 20 chữ bộ Nhật, dùng để cho người nối nghiệp về sau đến ngày nối ngôi có thể lấy một chữ làm tên, lấy theo nghĩa nhật là tượng trưng ngôi vua, mà chữ tên đặt khi tuổi nhỏ làm tên tự." Như vậy, theo lời của ngài Thánh Tổ Nhân Hoàng Đế Minh Mạng, tên húy bộ Thuỷ 氺, bộ Nhật 日 PHẦN NHIỀU được áp dụng, chứ không hẳn là đã có một hệ thống rõ ràng 100% đặt tên theo bộ Thủy, Nhật cho tất cả. Vậy nếu có các ngài trong dòng họ trước đời đức Thánh Tổ Nhân Hoàng Đế (Minh Mạng) tên không theo bộ Thủy, bộ Nhật không phải là điều khó hiểu. Còn việc có hay không con cháu sau này trong gia phả dòng họ chép thiếu bộ Thủy, bộ Nhật trong tên húy ông bà lại là một việc khác, nhưng việc chép thiếu hoặc sai này chỉ là một giả thuyết, chưa thể gọi là chứng minh học thuật. Dĩ nhiên mình có thể sai, nếu có mời bạn lên tiếng để mình cùng học hỏi. Thanks Brian [ https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=1947544975496455&id=100007229136959 ]