NHỮNG LỜI RẤT HAY VÀ RẤT THỐNG THIẾT CỦA ĐỨC THÁNH CHA PHANXICÔ TRONG SỨ ĐIỆP MÙA CHAY 2024

NHỮNG LỜI RẤT HAY VÀ RẤT THỐNG THIẾT CỦA ĐỨC THÁNH CHA PHANXICÔ TRONG SỨ ĐIỆP MÙA CHAY 2024

"Thiên Chúa dẫn chúng ta đến tự do ngang qua sa mạc"

“Ta đã thấy cảnh khốn cùng của dân Ta bên Ai Cập, Ta đã nghe tiếng họ kêu than vì bị bọn cai hành hạ. Ta biết các nỗi đau khổ của họ. Ta xuống để giải thoát họ khỏi tay người Ai Cập, và đưa họ từ vùng đất ấy đến một miền đất xinh đẹp và rộng lớn, miền đất tràn trề sữa và mật” (Xh 3,7-8).

"Ngày nay cũng vậy, tiếng kêu than của nhiều anh chị em bị áp bức đã thấu tới trời. Chúng ta hãy tự hỏi: liệu chúng ta có nghe thấy tiếng kêu than ấy không? Tiếng kêu than ấy có khiến chúng ta không thể ở yên? Tiếng kêu than ấy có làm chúng ta cảm động không? Có nhiều yếu tố khiến chúng ta xa cách nhau khi chúng ta chối bỏ tình huynh đệ vốn gắn bó chúng ta từ thưở ban đầu".

"Chúng ta thú nhận rằng ngày nay chúng ta vẫn còn đang sống dưới ách thống trị của Pharaon. Sự thống trị ấy khiến chúng ta kiệt sức và tê liệt. Sự thống trị ấy chính là mô hình tăng trưởng, một mô hình kinh tế chia rẽ chúng ta và đánh cắp tương lai của chúng ta. Không chỉ trái đất, không khí và nước bị ô nhiễm bởi mô hình tăng trưởng này mà cả tâm hồn cũng bị ô nhiễm".

"Thực sự thì Pharaon đã dập tắt những ước mơ, đánh cắp cả bầu trời và khiến người ta tưởng rằng không thể thay đổi một thế giới mà trong đó phẩm giá bị chà đạp và những mỗi tương giao chân chính bị phủ nhận. Pharaon đã thành công trong việc ràng buộc người ta với ông".

"Chúng ta hãy tự hỏi: tôi có muốn một thế giới mới không? Tôi có sẵn sàng bỏ lại những thỏa hiệp với thế giới cũ không? Chứng từ của chư huynh giám mục và của nhiều người dấn thân cho công lý và hoà bình làm cho tôi càng ngày càng xác tín hơn rằng điều cần phải tố cáo đó là sự thiếu hụt niềm hy vọng.

"Điều đáng sợ hơn Pharaon là các thần tượng: các thần tượng là tiếng nói của kẻ thù bên trong chúng ta. Để có thể làm được tất cả, để được mọi người công nhận, để có điều kiện tốt hơn cho mọi người: mỗi chúng ta đều cảm nhận được sự quyến rũ của những lời dối trá này nơi bản thân mình".

"Chúng ta có thể gắn bó quá mức với tiền bạc, với những dự án, những mục tiêu, với địa vị, với một truyền thống, thậm chí với một số người. Thay vì giải thoát chúng ta, những điều này sẽ làm chúng ta tê liệt. Thay vì đưa chúng ta đến với nhau, chúng khiến chúng ta chống đối nhau".

"Đã đến lúc phải hành động, và trong Mùa Chay hành động cũng có nghĩa là dừng lại. Hãy dừng lại để cầu nguyện, đón nhận Lời Chúa và dừng lại như người Samaritanô, trước người anh em bị thương tích của mình".

"Vì thế hãy sống chậm lại và hãy dừng lại".

"Trước sự hiện diện của Thiên Chúa, chúng ta trở thành anh em chị em của nhau và chúng ta đón nhận người khác với một cái nhìn và một cảm nhận mới mẻ: thay vì coi những người khác là mối đe dọa và là kẻ thù, chúng ta thấy họ là những người bạn đồng hành với chúng ta. Đây chính là ước mơ của Thiên Chúa và là miền đất hứa mà chúng ta tiến vào khi chúng ta thoát khỏi cảnh nô lệ".

"Thể thức đồng nghị của Giáo Hội mà chúng ta đang khám phá và vun trồng trong những năm này gợi ý rằng Mùa Chay cũng là thời gian cho những quyết định của cộng đoàn, cho những lựa chọn lớn nhỏ ngược dòng đời, có khả năng thay đổi cuộc sống thường ngày của cá nhân và của cộng đồng".

"Tôi mời gọi mỗi cộng đồng Kitô hữu hãy làm điều này: hãy dành cho các tín hữu những giờ phút thích hợp để họ duyệt xét lại lối sống của mình; hãy dành thời gian để kiểm thảo sự hiện diện của mình giữa cộng đồng và sự đóng góp của mình để làm cho cộng đồng trở nên tốt hơn".

Linh mục Phêrô Nguyễn Văn Khải DCCT

Dịch từ nguyên bản tiếng Ý: [ https://www.vatican.va/content/francesco/it/messages/lent/documents/20231203-messaggio-quaresima2024.html?fbclid=IwAR3LCwzEE3E92eFtnsiGlROGlCFgr-P-HORF5Yiqq9_wTNa1URCm-0y-8ck_aem_AWo9tUwrhmeKMQooRpvby597jxCAfPys6TwVnWRwr4vOEa_P1iptIU6Czw8mo5D-41AQjDSaA0-IZjV6baYwvzkd ]

.....................................

TOÀN VĂN TIẾNG VIỆT :

......................................

THÔNG ĐIỆP MÙA CHAY 2024 CỦA ĐỨC THÁNH CHA PHANXICÔ

Thiên Chúa dẫn chúng ta đến tự do ngang qua sa mạc.

(PHẦN 1)

Anh chị em thân mến!

Khi Thiên Chúa chúng ta bày tỏ chính mình, Ngài nói đến tự do: “Ta là Đức Chúa, Thiên Chúa của các ngươi, Đấng đã đưa các ngươi ra khỏi đất Ai Cập, khỏi thân phận nô lệ” (Xh 20:2). Mười Điều Răn được ban cho ông Môsê trên Núi Sinai đã mở đầu bằng câu này. Dân chúng biết rõ Thiên Chúa đang nói đến cuộc xuất hành nào: kinh nghiệm về thân phận nô lệ vẫn còn in sâu trong thân xác họ. Dân Chúa nhận được mười lời trong sa mạc như một con đường dẫn đến tự do. Chúng ta gọi đó là “các điều răn” để nhấn mạnh năng lực tình yêu mà Thiên Chúa dùng để giáo dục dân của Ngài.

Thực sự, đó là một lời kêu gọi mạnh mẽ, một lời kêu gọi sống tự do. Lời kêu gọi ấy không kết thúc ở một sự kiện duy nhất, bởi vì nó được trưởng thành qua một hành trình. Giống như dân Israel dù đi trong sa mạc nhưng lòng vẫn còn vương vấn Ai Cập - thực sự là họ vẫn nuối tiếc về quá khứ và vẫn than trách chống lại Thiên Chúa và chống lại ông Môsê - thì trong lòng Dân Chúa ngày cũng vẫn còn bị những ràng buộc mang tính áp bức mà họ phải chọn cách từ bỏ. Chúng ta nhận ra điều này khi chúng ta thiếu hy vọng và lang thang giữa sa mạc cuộc đời, không có một miền đất hứa để cùng nhau tìm đến. Mùa Chay là thời gian ân sủng, trong đó sa mạc một lần nữa trở thành nơi hẹn họ của tình yêu ban đầu như tiên tri Hôsê đã loan báo (x. Hs 2:16-17). Thiên Chúa giáo dục dân Người để họ thoát khỏi cảnh nô lệ và kinh nghiệm hành trình đi từ sự chết đến sự sống. Như một chú rể, một lần nữa Ngài kéo chúng ta lại gần Ngài và rót vào lòng chúng ta những lời yêu thương.

Cuộc xuất hành từ nô lệ đến tự do không phải là một con đường trừu tượng. Để sống Mùa Chay cách cụ thể thì bước đầu tiên chúng ta phải có là lòng ao ước ngắm nhìn thực tế. Khi Chúa thu hút ông Môsê đến bụi gai đang cháy và nói với ông thì Ngài lập tức mạc khải Ngài là Thiên Chúa, Ngài thấy và nhất là Ngài lắng nghe: “Ta đã thấy cảnh khốn cùng của dân Ta bên Ai Cập, Ta đã nghe tiếng họ kêu than vì bị bọn cai hành hạ. Ta biết các nỗi đau khổ của họ. Ta xuống để giải thoát họ khỏi tay người Ai Cập, và đưa họ từ vùng đất ấy đến một miền đất xinh đẹp và rộng lớn, miền đất tràn trề sữa và mật” (Xh 3,7-8). Ngày nay cũng vậy, tiếng kêu than của nhiều anh chị em bị áp bức đã thấu tới trời. Chúng ta hãy tự hỏi: liệu chúng ta có nghe thấy tiếng kêu than ấy không? Tiếng kêu than ấy có khiến chúng ta không thể ở yên không? Tiếng kêu than ấy có làm chúng ta cảm động không? Có nhiều yếu tố khiến chúng ta xa cách nhau khi chúng ta chối bỏ tình huynh đệ vốn gắn bó chúng ta từ ban đầu.

THÔNG ĐIỆP MÙA CHAY 2024 CỦA ĐỨC THÁNH CHA PHANXICÔ

(PHẦN 2)

Trong chuyến thăm đảo Lampedusa, đối diện với sự thờ ơ mang tính toàn cầu, tôi đã phản đối bằng hai câu hỏi ngày càng mang tính thời sự: "Ngươi đang ở đâu?" (St 3: 9) và “Em ngươi ở đâu?” (St 4:9). Chúng ta sống Mùa Chay một cách cụ thể nếu khi nghe lại những lời này, chúng ta thú nhận rằng ngày nay chúng ta vẫn còn đang sống dưới ách thống trị của Pharaon. Sự thống trị ấy khiến chúng ta kiệt sức và tê liệt. Sự thống trị ấy chính là mô hình tăng trưởng, một mô hình kinh tế chia rẽ chúng ta và đánh cắp tương lai của chúng ta. Không chỉ trái đất, không khí và nước bị ô nhiễm bởi mô hình tăng trưởng này mà cả tâm hồn cũng bị ô nhiễm. Thực ra, bằng phép rửa tội, chúng ta bắt đầu được giải thoát, nhưng chúng ta vẫn còn luyến tiếc một cách khó hiểu về tình trạng nô lệ vẫn còn trong chúng ta. Chúng ta háo hức đi tìm kiếm sự bảo đảm nơi những sự vật mà chúng ta đã thấy và điều này làm tổn hại đến tự do của chúng ta.

Tôi muốn chỉ ra cho các anh chị em thấy một chi tiết có tầm quan trọng không nhỏ trong trình thuật Xuất Hành: chính Thiên Chúa đã thấy nỗi khốn cùng của dân, Ngài đã cảm động và ngài đã giải thoát dân chứ không phải dân Israel đã xin Ngày làm điều đó.

Thực sự thì Pharaon đã dập tắt những ước mơ, đánh cắp cả bầu trời và khiến người ta tưởng rằng không thể thay đổi một thế giới mà trong đó phẩm giá bị chà đạp và những mỗi tương giao chân chính bị phủ nhận. Pharaon đã thành công trong việc ràng buộc người ta với ông. "Chúng ta hãy tự hỏi: tôi có muốn một thế giới mới không? Tôi có sẵn sàng bỏ lại những thỏa hiệp với thế giới cũ không? Chứng từ của chư huynh giám mục và của nhiều người dấn thân cho công lý và hoà bình làm cho tôi càng ngày càng xác tín hơn rằng điều cần phải tố cáo đó là sự thiếu hụt niềm hy vọng. Đó là việc ngăn cản ước mơ, là tiếng kêu thầm lặng thấu trời và lay động trái tim của Thiên Chúa.

Đó là cái gì đó tương tự như nỗi luyến tiếc cuộc sống nô lệ đã khiến dân Israel tê liệt trong sa mạc và ngăn cản họ tiến về phía trước. Cuộc xuất hành có thể bị gián đoạn: nếu không phải vậy thì không thể giải thích được tại sao một nhân loại lại vẫn đang mò mẫm trong bóng tối của những bất bình đẳng và xung đột, trong khi nhân loại ấy đã đạt tới ngưỡng của tình huynh đệ đại đồng và trình độ phát triển khoa học, kỹ thuật, văn hóa và pháp lý có khả năng bảo đảm phẩm giá cho tất cả mọi người.

THÔNG ĐIỆP MÙA CHAY 2024 CỦA ĐỨC THÁNH CHA PHANXICÔ

(PHẦN 3)

Thiên Chúa không mệt mỏi vì chúng ta. Chúng ta sống Mùa Chay như một “thì mạnh” trong đó Lời Chúa lại được ngỏ với chúng ta: “Ta là Chúa, Thiên Chúa của ngươi, Đấng đã đưa ngươi ra khỏi đất Ai Cập, khỏi thân phận nô lệ” (Xh 20:2). Mùa Chay là thời của hoán cải và thời của tự do. Như chúng ta nhớ hàng năm vào Chúa nhật thứ nhất Mùa Chay: Chính Chúa Giêsu đã được Thánh Thần thúc đẩy vào sa mạc để chịu thử thách trong sự tự do. Suốt bốn mươi ngày, Ngài sẽ ở trước chúng ta và ở cùng chúng ta: Ngài là Người Con nhập thể. Không giống như Pharaon, Thiên Chúa không muốn chúng ta là thần dân, nhưng muốn chúng ta là con cái của Ngài. Sa mạc là nơi sự tự do của chúng ta có thể được trưởng thành bằng một quyết định thiết thân: không quay trở lại tình trạng nô lệ nữa. Trong Mùa Chay, chúng ta tìm những tiêu chuẩn phán đoán mới và chúng ta tìm về một cộng đoàn mà trong đó chúng ta cùng đồng hành trên nẻo đường chúng ta chưa từng đi qua.

Điều này đòi hỏi một cuộc đấu tranh: chúng ta biết rõ điều này nơi sách Xuất Hành và qua những cơn cám dỗ của Chúa Giêsu trong sa mạc. Những lời Thiên Chúa nói với chúng ta: “Ngươi là Con yêu dấu của Cha” (Mc 1:11) và “Ngươi sẽ không có thần nào khác trước Ta” (Xh 20:3), đích thực đối nghịch với những lời dối trá của kẻ thù. Điều đáng sợ hơn Pharaon là các thần tượng: các thần tượng là tiếng nói của kẻ thù bên trong chúng ta. Để có thể làm được tất cả, để được mọi người công nhận, để có điều kiện tốt hơn cho mọi người: mỗi chúng ta đều cảm nhận được sự quyến rũ của những lời dối trá này nơi bản thân mình. Đó là con đường cũ. Chúng ta có thể trở gắn bó quá mức với tiền bạc, với những dự án, những mục tiêu, với địa vị của chúng ta, với một truyền thống, thậm chí với một số người.

Thay vì giải thoát chúng ta, những điều trên đây sẽ làm chúng ta tê liệt. Thay vì đưa chúng ta đến với nhau, chúng khiến chúng ta chống đối nhau. Tuy nhiên, một nhân loại mới vẫn có đấy. Đó là một dân tộc của những con người nhỏ bé và khiêm tốn không chịu khuất phục trước những lời dối trá đầy quyến rũ. Trong khi các thần tượng làm cho những người theo chúng trở nên mù, què, câm, điếc (Tv 114:4), thì những người có tinh thần nghèo khó lại lập tức sống cởi mở và sẵn sàng với một sức mạnh thiện hảo đang âm thầm chăm sóc và nâng đỡ thế giới.

Đã đến lúc phải hành động, và trong Mùa Chay hành động cũng có nghĩa là dừng lại. Hãy dừng lại để cầu nguyện, đón nhận Lời Chúa, và dừng lại như người Samaritanô, trước người anh em bị thương tích của mình. Tình yêu Thiên Chúa và tha nhân là một tình yêu duy nhất. Không có các vị thần khác có nghĩa là dừng lại trước sự hiện diện của Thiên Chúa, trong xác thịt của người lân cận.

Vì lý do này, cầu nguyện, bố thí và ăn chay không phải là ba việc tách biệt nhau mà là một tiến trình mở lòng và rũ bỏ: chúng ta loại loại bỏ những thần tượng đang đè nặng chúng ta, loại bỏ những ràng buộc đang giam cầm chúng ta. Khi đó trái tim teo tóp và cô độc của chúng ta sẽ thức tỉnh. Vì thế hãy sống chậm lại và hãy dừng lại. Phương diện chiêm niệm của cuộc đời mà Mùa Chay cho phép chúng ta tái khám phá sẽ tiếp vận cho chúng ta những nguồn năng lượng mới. Trước sự hiện diện của Thiên Chúa, chúng ta trở thành anh em chị em của nhau và chúng ta đón nhận người khác với một cái nhìn và một cảm nhận mới mẻ: thay vì coi những người khác là mối đe dọa và là kẻ thù, chúng ta thấy họ là những người bạn đồng hành với chúng ta. Đây chính là ước mơ của Thiên Chúa và là miền đất hứa mà chúng ta tiến vào khi chúng ta thoát khỏi cảnh nô lệ.

THÔNG ĐIỆP MÙA CHAY 2024 CỦA ĐỨC THÁNH CHA PHANXICÔ

(PHẦN 4)

Thể thức đồng nghị của Giáo Hội, mà chúng ta đang khám phá và vun trồng trong những năm này gợi ý rằng Mùa Chay cũng là thời gian cho những quyết định của cộng đoàn, cho những lựa chọn lớn nhỏ ngược dòng đời, có khả năng thay đổi cuộc sống thường ngày của cá nhân và của cộng đồng: thói quen mua sắm, mối quan tâm sáng tạo, sự hòa nhập của những người không bị bỏ rơi hoặc bị khinh rẻ. Tôi mời gọi mỗi cộng đồng Kitô hữu hãy làm điều này: hãy dành cho các tín hữu những giờ phút thích hợp để họ duyệt xét lại lối sống của mình; hãy dành thời gian để kiểm thảo sự hiện diện của mình giữa cộng đồng và sự đóng góp của mình để làm cho cộng đồng trở nên tốt hơn.

Thật là chán nếu việc sám hối Kitô giáo cũng giống như điều đã làm buồn lòng Chúa Giêsu. Ngài đã nói với chúng ta: “Đừng trở nên ưu sầu như những kẻ đạo đức giả, họ làm ra vẻ thiểu não để cho người khác thấy họ đang ăn chay” (Mt 6:16). Đúng hơn, chúng ta hãy để người ta thấy niềm vui trên gương mặt, hãy để người ta thưởng thức hương thơm của tự do, hãy giải phóng tình yêu và để cho tình yêu đổi mới mọi sự bắt đầu từ những điều nhỏ nhất và gần nhất. Mỗi cộng đồng Kitô giáo có thể thực hiện được điều này.

Chừng nào Mùa Chay này sẽ là một mùa hoán cải, thì nhân loại lầm lạc sẽ cảm nhận được một sự sáng tạo: tia sáng của một niềm hy vọng mới. Tôi muốn nói với các bạn, như nói với những người trẻ tôi đã gặp ở Lisbon mùa hè năm rồi: “Các bạn hãy tìm kiếm và hãy mạo hiểm, hãy tìm kiếm và hãy mạo hiểm. Vào thời điểm lịch sử này, những thách thức thì lớn lao và là những tiếng rên rỉ đau đớn. Chúng ta đang chứng kiến một cuộc chiến tranh thế giới thứ ba ở trong từng khu vực. Nhưng chúng ta hãy chấp nhận rủi ro để tin rằng chúng ta không phải chúng ta đang hấp hối mà là đang sinh nở; không phải đã đi đến tận cùng, nhưng mới ở phần đầu của một cảnh tượng lớn lao. Cần phải can đảm để nghĩ điều này” (Bài phát biểu với sinh viên đại học ngày 03-08- 2023).

Đó là lòng can đảm của việc hoán cải, của việc ra khỏi tình trạng nô lệ. Đức tin và lòng bác ái đã nắm lấy bàn tay của cô bé hy vọng, dạy hy vọng bước đi, đồng thời, hy vọng cũng kéo đức tin và lòng bác ái tiến về phía trước. [1]

Tôi chúc lành cho tất cả anh chị em và cho hành trình sống Mùa Chay của anh chị em.

Làm tại Đền thờ Hai Thánh Gioan tại Laterano, Roma, ngày 3 tháng 12 năm 2023, Chúa nhật 1 Mùa Vọng.

Phanxicô

Linh mục Phê rô Nguyễn Văn Khải DCCT

Dịch từ nguyên bản tiếng Ý.

Hình NVK. Hình một vị khổ tu cầu nguyện ở sân đền thờ Thánh Phêrô ngày bầu giáo hoàng năm 2013.