THẾ GIỚI HÔM NAY: 20/06/2024

THẾ GIỚI HÔM NAY: 20/06/2024

* Mỹ phê duyệt việc bán máy bay không người lái và tên lửa cho Đài Loan với giá khoảng 360 triệu USD. Thương vụ bao gồm các loại đạn tuần kích như 720 Switchblade và các hệ thống vũ khí khác. Tổng thống Đài Loan William Lại Thanh Đức cảm ơn Mỹ đã phê duyệt thỏa thuận. Kể từ khi ông nhậm chức vào tháng 5, Trung Quốc đã tăng cường các hoạt động quân sự gần vùng lãnh thổ tự trị.

* Cyril Ramaphosa, tổng thống Nam Phi và lãnh đạo Đảng Đại hội Dân tộc Phi (ANC), đã tuyên thệ nhậm chức thêm một nhiệm kỳ nữa sau khi thành lập chính phủ chung với đảng trung dung Liên minh Dân chủ. Ông Ramaphosa đã dẫn dắt ANC đến một kết quả bầu cử đáng quên vào tháng trước, vốn khiến đảng này lần đầu tiên mất đa số trong quốc hội kể từ khi chế độ phân biệt chủng tộc kết thúc vào năm 1994.

* Thủ lĩnh của Hizbullah, một phong trào do Iran hậu thuẫn đang kiểm soát Lebanon, cảnh báo rằng nhóm này sẽ chiến đấu “không có quy tắc và không có giới hạn” nếu chiến tranh với Israel bùng nổ. Hai bên đã khai hỏa vào nhau kể từ khi cuộc chiến ở Gaza bắt đầu, nhưng cho đến nay vẫn chưa leo thang thành chiến tranh tổng lực. Thủ lĩnh Hizbullah còn đe dọa Síp, cáo buộc nước này cho phép Israel sử dụng sân bay để tập trận quân sự.

* Trung sĩ Gordon Black, một quân nhân Mỹ đang tại ngũ, bị kết án gần 4 năm tù ở Nga. Trung sĩ Black bị cáo buộc ăn trộm tiền của bạn gái người Nga và đe dọa giết cô khi lưu trú tại Vladivostok, một thành phố ở Siberia. Các vụ truy tố bạo lực gia đình, vốn đã được phi hình sự hóa một phần vào năm 2017, rất hiếm xảy ra ở Nga.

* Bộ trưởng y tế Chad cho biết vụ nổ tại một kho đạn ở nước này đã khiến ít nhất 9 người thiệt mạng và hàng chục người khác bị thương. Cả binh lính và dân thường đều nằm trong danh sách thương vong. Tổng thống Chad, Mahamat Idriss Déby, đã đến hiện trường vụ nổ và thăm những người bị thương trong bệnh viện. Ông ra lệnh điều tra “để xác định nguyên nhân của sự việc.”

* Phó tổng thống Philippines Sara Duterte đã từ chức bộ trưởng giáo dục và phó chủ tịch cơ quan chống nổi dậy. Là con gái của cựu tổng thống Philippines Rodrigo Duterte, và là nhân vật quan trọng của một trong hai gia đình chính trị lớn nhất đất nước. Việc bà từ chức là dấu hiệu cho thấy liên minh với tổng thống Ferdinand Marcos đang tan vỡ.

* Hai người biểu tình vì khí hậu đã bị bắt vì phun sơn màu cam lên Stonehenge, một di tích cổ ở miền nam nước Anh. Nhóm vận động Just Stop Oil nói rằng loại sơn này làm từ bột ngô và sẽ bị trôi đi. Du khách đến thăm di sản thế giới UNESCO đã rất kinh ngạc; và một số người đã tìm cách ngăn chặn những người biểu tình. Thủ tướng Rishi Sunak vẫn lên tiếng bất chấp lịch trình tranh cử bận rộn của ông, gọi đó là “hành động phá hoại đáng hổ thẹn.”

* Con số trong ngày: 11.000, là số container vũ khí mà Triều Tiên đã chuyển cho Nga kể từ tháng 9, theo giới chức Mỹ.

TIÊU ĐIỂM

* Malaysia và Trung Quốc xích lại gần nhau

Vào thứ Năm, thủ tướng Trung Quốc Lý Cường sẽ kết thúc chuyến thăm ba ngày tới Malaysia sau lễ kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao. Quan hệ song phương đang rất bền chặt. Hôm thứ Tư, ông Lý đã gặp thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim, người hồi đầu tuần đã mô tả Tập Cận Bình là một “nhà lãnh đạo xuất sắc.” Ông Anwar cũng thông báo rằng Malaysia muốn gia nhập BRICS, một khối gồm 10 nền kinh tế trong đó có Trung Quốc.

Thu hút đầu tư là động lực chính của Malaysia, nhất là khi Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của họ. Hôm thứ Tư, Trung Quốc đã đồng ý mua sầu riêng tươi của Malaysia, một loại trái cây được người tiêu dùng Trung Quốc ưa chuộng. Trung Quốc cũng muốn những thứ khác, bao gồm cả ảnh hưởng ở Đông Nam Á. Thông qua Sáng kiến Vành đai và Con đường, Trung Quốc đã đầu tư vào cơ sở hạ tầng của Malaysia. Trong chuyến công du, ông Lý đã đến thăm East Coast Rail Link, một dự án liên doanh do Trung Quốc tài trợ. Nhưng những dự án như vậy không còn quá phổ biến. Malaysia muốn tranh thủ nguồn tài trợ của Trung Quốc cho các ưu tiên mới hơn, chẳng hạn như thương mại điện tử.

* Khi nào thì Anh mới giảm lãi suất?

Hội đồng lãi suất của Ngân hàng Anh sẽ họp vào thứ Năm, một ngày sau khi có tin vui rằng lạm phát theo năm ở Anh đã quay về mục tiêu 2%. Tuy vậy, phần lớn Ủy ban Chính sách Tiền tệ không nhiều khả năng sẽ bỏ phiếu cắt giảm lãi suất chuẩn của ngân hàng, hiện là 5,25%.

Lý do của sự dè dặt này là vì lạm phát chỉ giảm theo giá năng lượng, điều có lẽ sẽ không xảy ra lần nữa. Các thước đo áp lực lạm phát khác đang giảm chậm hơn. Lạm phát lõi theo năm - không tính giá thực phẩm và năng lượng - vẫn cao hơn nhiều so với mục tiêu, đạt 3,5%. Tăng trưởng tiền lương và lạm phát dịch vụ, mà uỷ ban theo dõi chặt chẽ, cũng ở mức cao.

Dù vậy, ngân hàng dự kiến sẽ sớm cắt giảm lãi suất. Tỷ lệ thất nghiệp lên tới 4,4%, mức cao nhất từ sau đại dịch, và các cuộc khảo sát về thị trường lao động cho thấy suy thoái đang ở phía trước.

* Colombia thông qua loạt cải cách cấp tiến

Kỳ họp quốc hội của Colombia sẽ khép lại vào thứ Năm này, sau đó bất kỳ dự luật nào chưa được thông qua sẽ bị loại bỏ. Chính phủ cánh tả đầu tiên của đất nước, vốn lên nắm quyền vào tháng 8 năm 2022, đang chạy đua để thông qua các cải cách nhằm giảm bất bình đẳng ở một trong những quốc gia bất bình đẳng nhất thế giới.

Hôm thứ Sáu, Hạ viện đã thông qua dự luật lương hưu, đem lại thay đổi lớn nhất cho hệ thống an sinh xã hội của Colombia kể từ năm 1993. Nó sẽ mở rộng phạm vi bảo hiểm lương hưu cho hầu hết mọi người trong độ tuổi nghỉ hưu, so với chỉ 1/4 người nghỉ hưu theo luật hiện nay. Vào ngày 11 tháng 6, các nhà lập pháp bắt đầu quá trình tranh luận kéo dài về dự luật cải cách lao động; và kể từ đó họ đã phê duyệt phần lớn các điều khoản của nó.

Nhưng không phải mọi chuyện đều thuận buồm xuôi gió. Cải cách lương hưu có thể bị thách thức tại tòa. Luật giáo dục mới nhằm cải thiện khả năng tiếp cận trường phổ thông và đại học có vẻ đã bị thất bại. Nó vốn không được lòng hiệp hội giáo viên lớn nhất nước, bên cho biết nếu thông qua luật này sẽ chuyển tiền công vào túi các trường tư.

----

* Nguồn tiếng Anh: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

* Nguồn tiếng Việt: Nghiên cứu Quốc tế; Ngày 20/6/2024.